به گزارش وبدا، مستند “خون طلایی آمنه” صبح یکشنبه ۲۱ اردیبهشت ماه، در جلسه شورای اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت با حضور دکتر ظفرقندی وزیر بهداشت، دکتر جعفریان مشاور عالی وزیر بهداشت، معاونان درمان، تحقیقات و فناوری، فرهنگی و دانشجویی، تعدادی از مدیران این وزارتخانه و جمعی از هنرمندان و اساتید حوزه رسانه، عباس عبدی جامعه شناس، حبیب احمدزاده کارگردان اثر و رضا کیانیان بازیگر سینما پخش شد.
از بوشهر تا اسپانیا؛ روایت یک تلاش جهانی
ماجرای این مستند، ماجرای آمنه، دختری ۲۳ ساله از جنوب ایران با گروه خونی نادری است که در عرض ۱۳ روز بدل به مسئله‌ای جهانی می‌شود. در کمتر از چند روز، با تلاش و پیگیری دکتر مقدم در سازمان انتقال خون ایران، جست‌وجو برای پیدا کردن خون سازگار، مرزها را درمی‌نوردد. افرادی از کشورهای مختلف، صرفا با دریافت یک پیام، آماده اهدای خون می‌شوند. این تعامل انسانی، فراتر از سیاست، نژاد، دین یا ملیت، نشان می‌دهد که جان یک نفر هنوز مهم‌ترین دغدغه مشترک انسانی است.
“خون طلایی آمنه” فقط روایت انسانی از ۱۳ روز از زندگی یک دختر جوان با گروه خونی نادر نیست. این مستند فرصتی است برای تأمل در مسائل بنیادینی که در قلب سلامت عمومی، اعتماد اجتماعی و تعاملات جهانی جای دارند. از نقش حیاتی سازمان انتقال خون تا اهمیت دیپلماسی سلامت، از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر یک پزشک تا شکل‌گیری سرمایه اجتماعی در دل یک بحران؛ ماجرای آمنه داستانی عمیق‌تر از یک فقدان است.
از رگ‌های اسپانیا تا تن بوشهر؛ روایت تپش قلب جهان برای نجات جان یک انسان
هنر؛ زبان مشترک انسان‌ها
حبیب احمدزاده، نویسنده و کارگردان این مستند در این جلسه با تأکید بر قدرت زبان هنر در ایجاد درک مشترک انسانی، گفت: این فیلم تا به حال با ۲۶ زبان زیر نویس شده است. من نسخه زیرنویس عبری آن را برای رئیس خاخام‌های صلح‌طلب جهان هم ارسال کرده‌ام که با خانواده خود دیده بود و نظراتی برای من ارسال کرد. باور دارم زبان هنر و انسانیت می‌تواند حتی مفهوم مقاومت را به ‌درستی و ورای مرزها تبیین کند.
از رگ‌های اسپانیا تا تن بوشهر؛ روایت تپش قلب جهان برای نجات جان یک انسان
دکتر حسین کرمانپور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت نیز با اشاره به ابعاد انسانی و حرفه‌ای فیلم، اظهار کرد: تمام فاز دراماتیک، اجرایی و عملیاتی این مستند حول محور یک پزشک دلسوز شکل گرفته است. ما درباره چنین پزشکانی کم حرفه زده‌ایم افرادی که در واقع تعدادشان هم کم نیست. پزشکان و پرستارانی که با جان و دل برای مردم کار می‌کنند و دیده نمی‌شوند. چنین آثاری ظرفیت‌ بسیار بالایی برای الگوسازی و امیدآفرینی دارند.
وی همچنین تاکید کرد که اگر این فیلم به ‌درستی دیده و ترویج شود، می‌تواند بر میزان اهدای خون در کشور تاثیر مثبت داشته باشد و با شناسایی نمونه‌های خونی مختلف، تحولی بزرگ در نظام انتقال خون و سلامت کشور رخ دهد.
از رگ‌های اسپانیا تا تن بوشهر؛ روایت تپش قلب جهان برای نجات جان یک انسان
اعتماد نهادی، پشتوانه‌ای برای جان انسان‌ها
روایت این مستند بار دیگر نشان داد که سازمان‌هایی چون انتقال خون، فراتر از ساختارهای فنی، نیازمند سرمایه اجتماعی‌اند؛ سرمایه‌ای که شامل اعتمادی است که مردم به آن‌ها دارند تا در بحران‌ها همراهی‌شان کنند. تلاش‌های شبانه‌روزی برای یافتن خون سازگار و ارتباط با مراکز بین‌المللی و بسیج امکانات موجود، بازتابی از توان بالقوه چنین نهادهایی است که تا پشتوانه مردمی آنها نباشد عملا کارایی چندانی نخواهند داشت. اما باید پرسید: در شرایط عادی، چقدر این ظرفیت‌ها شناخته و باور شده‌اند و تا چه حد اعتماد نهادی به چنین سازمان‌هایی در جامعه وجود دارد؟
اعتماد عمومی به نهادهای سلامت، در بحران‌ها شکل نمی‌گیرد، بلکه در زمان‌های عادی ساخته می‌شود. آمنه نماد لحظه‌ای است که این اعتماد به بوته آزمایش گذاشته می‌شود؛ لحظه‌ای که پاسخ نهادها و افراد، نه ‌تنها جان یک نفر را نجات می‌دهد، بلکه میزان اعتماد اجتماعی را تعیین می‌کند و زمینه نجات جان انسان‌های بی‌شماری را فراهم می‌سازد.
از رگ‌های اسپانیا تا تن بوشهر؛ روایت تپش قلب جهان برای نجات جان یک انسان
تاثیر رسانه در بازنمایی نقش کادر درمان
دکتر علی جعفریان، مشاور عالی و جانشین وزیر بهداشت نیز در این جلسه با تأکید بر جایگاه رسانه در تبیین مسائل حوزه سلامت و بازنمایی نقش کادر درمان، گفت: تأثیر رسانه در حوزه سلامت و درک جامعه از جایگاه کادر درمان، انکارناپذیر است. ما حتی در آموزش اخلاق پزشکی، از بخش‌هایی از سریال‌های تلویزیونی مانند پرستاران به‌عنوان محتوای آموزشی استفاده می‌کردیم تا دانشجویان بتوانند بهتر درگیر مساله‌های واقعی شوند.
وی با اشاره به مساله تحریم‌ها به عنوان یکی از اصلی‌ترین چالش‌های نظام سلامت در کشور گفت: برای کاهش اثرات تحریم و به نمایش گذاشتن تاثیرات منفی آن در سطح ملی و بین المللی باید از همه ظرفیت‌های انسانی، رسانه‌ای و بین‌المللی استفاده کرد.
پزشک، نماد زنده‌ی اعتماد اجتماعی
در جامعه‌ای که رابطه پزشک و بیمار گاهی در چارچوب‌های حقوقی یا اقتصادی تحلیل می‌شود، حضور پررنگ و انسانی دکتر مقدم در این مستند، به‌ ویژه در کنار و بلکه در دل خانواده او، بازنمایی شکل دیگری از اعتماد است؛ اعتمادی که از قالب ساختار آغاز می‌شود اما در فضایی فراتر از آن و در رابطه‌ای چهره ‌به‌ چهره ساخته شده و ادامه می‌یابد.
این روایت، نشان می‌دهد که چگونه یک پزشک می‌تواند نماینده‌ای فعال از نظام سلامتی باشد که نه فقط به ‌واسطه دانش و در قالب ساختار به ایفای نقش می‌پردازد، بلکه از خلال همدلی، پیگیری و باور به مسئولیت اخلاقی، اجتماعی و انسانی خود برای نجات جان یک انسان تلاش می‌کند.
تصویر پزشک آمنه در مستند، تصویری واقعی از پزشکی است که پا را از چارچوب‌های معمول حرفه‌ای بیرون گذاشته و عامل انسانی را از حاشیه به متن ماجرا می‌آورد. او نه تنها مراقب علائم حیاتی آمنه است، که با دغدغه‌ای فراتر از ساختارهای موجود، عامل پیوند دهنده ناامیدی به امید برای خانواده مستاصل آمنه می‌شود. ارتباط انسانی بین پزشک و بیمار که گاهی اوقات در ساختارهای رسمی و در خلال بروکراسی‌های موجود، مصلحت‌های سیستمی و ملاحظات دیپلماتیک گم است، در این ماجرا تبدیل به روایت اصلی داستان می‌شود.
دیگر نادر بودن خون آمنه مساله نیست، مساله تلاش یک پزشک برای نجات جان یک انسان و پیگیری او برای جلب حمایت‌های جهانی است.
از رگ‌های اسپانیا تا تن بوشهر؛ روایت تپش قلب جهان برای نجات جان یک انسان
داستانی با روح انسان دوستانه
دکتر مسعود حبیبی معاون فرهنگی و دانشجویی وزیر بهداشت با تاکید بر این که روح انسان‌دوستانه‌ جاری در جامعه به خوبی در این مستد به تصویر کشیده شده بود، گفت: این مستند ظرفیت بالایی برای نمایش در فضاهای دانشگاهی و خوابگاه‌های دانشجویی دارد. پخش آن می‌تواند تأثیر مثبتی بر نگاه دانشجویان نسبت به بازنمایی پزشک و کادر درمان داشته باشد. همچنین اهمیت تلاش برای نجات جان انسان‌ها را به دانشجویانی یادآور می‌شود که قرار است در آینده، مسئولیت جان مردم را بر عهده بگیرند.
وی در ادامه اعلام کرد: وزارت بهداشت تاکنون سه دوره از جشنواره فیلم سلامت را برگزار کرده و امیدواریم امسال نیز با همکاری‌های بین‌بخشی، چهارمین دوره این جشنواره برگزار شود.
دیپلماسی سلامت؛ نوشدارو پیش از مرگ سهراب
مستند بدون شعار، تنها با ارائه یک روایت خطی اما پرکشش، خبر از رسیدن خون از آن سوی دنیا می‌دهد؛ از آن سوی مرزها، و از دل خیرخواهی و انسان دوستی جهانی؛ این نوشدارو از خلال تحریم‌ها، محدودیت‌های سیستماتیک که علیرغم تلاش‌های انسانی اثرگذار بودند و نبود مسیرهای اضطراری برای انتقال فوری فرآورده‌های حیاتی عبور کرد و تا یک دوی امدادی برای رساندن خون به مقصد، شکل بگیرد.
در جهان امروز که بیماری، بحران و نیاز به درمان، مرز نمی‌شناسند، مساله دیپلماسی سلامت از مفاهیم انتزاعی سیاسی، به یکی از واقعی‌ترین ضرورت‌های حیات انسانی بدل شده است. نجات آمنه، در گرو هماهنگی جهانی برای انتقال دو واحد خون نادر بود؛ مسیری که هماهنگی آن دشوار و پرهزینه بود نه به‌ دلیل نبود عامل انسانی که افرادی از سراسر دنیا داوطلبانه در مسیر این ماراتن برای رساندن خون به آمنه قرار گرفتند؛ بلکه به‌دلیل نبود سازوکارهای رسمی، سریع و امن.
مستند “خون طلایی آمنه” تلنگری نرم برای تقویت دیپلماسی سلامت بود؛ دیپلماسی‌ای که نه تنها جان‌هایی را نجات می‌دهد، بلکه چهره‌ای انسانی‌تر از کشورها به یکدیگر نشان می‌دهد؛ عرصه‌ای که در آن نقاب چنگ و دندان از چهره کشورها کنار می‌رود و روی انسانی‌ آنها را به نمایش گذاشته می‌شود.
دکتر محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت در جلسه اکران اختصاصی این مستند در وزارت بهداشت با اشاره به محتوای تاثیرگذار فیلم، گفت: در گفتگوهایی که با دکتر پزشکیان در رابطه با مساله دیپلماسی سلامت داشتیم به این نکته تاکید شده است که اگر این مسیر به‌ درستی پیش برود، می‌تواند گره‌های دیگری را نیز در حوزه عمومی کشور باز کند. دیپلماسی سلامت، پیش از آنکه سیاسی باشد، یک مسیر انسانی است و همین ویژگی باعث می‌شود بتواند در شرایط سخت، حتی تحریم‌ها، گشایش‌هایی ایجاد کند.
وی در ادامه با اشاره به تجربه‌های موفق کشور در حوزه دیپلماسی سلامت گفت: این حوزه به ‌لحاظ ماهیت انسانی که دارد، قابل پذیرش‌تر و کم‌چالش‌تر از بسیاری حوزه‌های دیگر است و امکان کاهش برخی از مشکلات کشور را فراهم می‌کند. به ‌ویژه در شرایطی که مسیرهای دیگر، بسیار سخت و پیچیده شده‌اند.
از رگ‌های اسپانیا تا تن بوشهر؛ روایت تپش قلب جهان برای نجات جان یک انسان
آنچه در پایان این مستند پررنگ می‌ماند، نه بغض و اشک‌های پزشک، کادر درمان و خانواده که قدرشناسی آنها از تمام انسان‌هایی است که در لحظه لحظه تلاش برای نجات فرزندشان چه از سراسر ایران چه از نقاط دیگر دنیا، کنار آنها ایستادند.
آمنه، به همت پزشک معالج خود به حلقه‌ای از یک زنجیره همدلی وصل شد که در سراسر جهان گسترش دارد. مستند “خون طلایی آمنه” سندی‌ است از پیوندهای انسانی قوی در دنیایی که انسان بودن در پشت ملاحظات سیاسی، بین المللی و تحریم‌ها در حال پنهان شدن است.