خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها – امیرماهان محمدی یکتا: در استان تهران مانند دیگر نقاط کشور، هنگامی که خورشید در روز عید غدیر غروب می‌کند، خیابان‌ها به راهروهای پرجنب‌وجوش جشن تبدیل می‌شوند. میلیون‌ها نفر گرد هم می‌آیند، سفره‌هایی پر از شیرینی، نوشیدنی و لبخندهای صمیمی پهن می‌کنند و آنچه به «مهمونی کیلومتری» معروف شده را خلق می‌کنند.
این رویداد سالانه که به مناسبت معرفی امام علی (ع) به‌عنوان جانشین پیامبر اکرم (ص) در سنت اسلامی برگزار می‌شود، به یکی از مهم‌ترین جلوه‌های فرهنگی و مذهبی ایران تبدیل شده است. جشن غدیر که ریشه در الهیات شیعی دارد، بیش از یک مراسم مذهبی است؛ این رویداد، تجلی عمیقی از همبستگی، هویت و اتحاد معنوی است.
این رویداد نام خود را از لحظه تاریخی غدیر خم گرفته است، جایی که پیامبر اکرم (ص) امام علی (ع) را به‌عنوان جانشین خود معرفی کردند، برای شیعیان جهان، این لحظه، سنگ‌بنای ولایت است که نماد رهبری، عدالت و هدایت الهی به شمار می‌رود.
در دهه گذشته، مهمونی کیلومتری غدیر از گردهمایی‌های ساده به پدیده‌ای سراسری تبدیل شده و خیابان‌های تهران و دیگر شهرهای کشور به ویژه استان تهران به طول کیلومترها با حضور خانواده‌ها، داوطلبان و زائران که غذا و شادی را به اشتراک می‌گذارند، آراسته شده است. این جشن به یک نماد فرهنگی بدل شده که ایمان مذهبی را با انسجام اجتماعی درهم‌آمیخته است.
عید غدیر تعهد ما بر ارزش‌هایی مانند عدالت، مهربانی و رهبری ریشه‌دار در حکمت الهی است
امسال، در حالی که ایران عید غدیر را با شور و شوق بی‌سابقه‌ای گرامی می‌دارد، گستردگی و اهمیت این رویداد پرسش‌های عمیق‌تری را درباره فلسفه و تأثیر آن برمی‌انگیزد. چرا این جشن چنین شتابی گرفته است؟ این رویداد چه چیزی درباره ارزش‌ها و آرمان‌های جامعه ایرانی آشکار می‌کند؟ حجت‌الاسلام سیدمحسن محمودی، روحانی باتجربه‌ای که سال‌ها در بسیج رویدادهای مذهبی فعالیت داشته، بر پایه‌های معنوی جشن غدیر تأکید می‌کند.
او که رئیس شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی نیز است، می‌گوید: عید غدیر تنها یک بزرگداشت تاریخی نیست؛ این رویداد، بازتأییدی بر تعهد ما به ارزش‌هایی است که امام علی (ع) تجسم آن‌ها بود: عدالت، مهربانی و رهبری ریشه‌دار در حکمت الهی.
او خاطرنشان می‌کند: مهمونی کیلومتری، تجلی امروزی این تعهد است که برای گردهم‌آوردن جوامع در عملی مشترک از ایمان طراحی شده است، وقتی مردم سفره‌های خود را پهن می‌کنند و به غریبه‌ها غذا تعارف می‌کنند، سخاوت و اتحادی را تمرین می‌کنند که امام علی (ع) آن را ترویج می‌داد. این جشن، هم به انسانیت و هم به ایمان مربوط است.
محمودی بر نقش این رویداد در تقویت همبستگی اجتماعی در جهانی که به‌سرعت در حال تغییر است، تأکید می‌کند و می‌گوید: در عصری که فردگرایی و انزوای دیجیتال غالب است، مهمونی کیلومتری غدیر قدرت حضور فیزیکی و کنش جمعی را به ما یادآوری می‌کند.
او به تلاش‌های لجستیکی پشت این رویداد اشاره می‌کند که توسط شوراهای محلی، مساجد و گروه‌های داوطلب هماهنگ می‌شود و آن را نشانه‌ای از روح جمعی قوی ایران می‌داند و می‌افزاید: از کودکانی که شیرینی پخش می‌کنند تا زنان سالخورده‌ای که غذاهای سنتی آماده می‌کنند، هر شرکت‌کننده به رشته‌ای در بافت این جشن تبدیل می‌شود.
حجت‌الاسلام منصور باقربیک تبریزی که فعالیتش بر ابتکارات مذهبی مردمی در شهرستان‌های تهران متمرکز است، نیز در گفتگو با خبرنگار مهر بر ابعاد فرهنگی جشن غدیر تأکید می‌کند.
او می‌گوید: این رویداد به بستری برای ابراز هویت ایرانی تبدیل شده است. این جشن، میراث مذهبی ما را با عشق به مهمان‌نوازی و همبستگی درهم‌آمیخته است.
مهمونی کیلومتری غدیر در بافت اجتماعی-سیاسی امروز اهمیت ویژه‌ای دارد
مدیرکل تبلیغات اسلامی شهرستان‌های استان تهران توضیح می‌دهد: این مهمانی، فراتر از مرزهای فرقه‌ای عمل می‌کند و شرکت‌کنندگانی از پیشینه‌های گوناگون، از جمله مسلمانان سنی و حتی غیرمسلمانان را به خود جذب می‌کند.
باقربیک تبریزی همچنین به جذابیت این رویداد برای نسل‌های جوان اشاره می‌کند که به‌طور فزاینده‌ای به ترکیب سنت و مدرنیته در این جشن علاقه‌مند شده‌اند.
او می‌گوید: ما می‌بینیم که جوانان اجراهای موسیقی، نصب آثار هنری و کمپین‌های شبکه‌های اجتماعی را برای تبلیغ این مهمانی سازمان‌دهی می‌کنند، آن‌ها غدیر را به شکلی بازآفرینی می‌کنند که با زندگی‌شان همخوانی دارد و از هشتگ‌ها و پخش زنده برای به‌اشتراک‌گذاری این شادی در سطح جهانی استفاده می‌کنند، این تعامل دیجیتال، دامنه این رویداد را گسترش داده و ویدئوهای سفره‌های کیلومتری تهران میلیون‌ها بازدید در فضای مجازی به دست آورده است.
با این حال، گستردگی این جشن چالش‌های لجستیکی به همراه دارد. تبریزی به تلاش‌های مقامات محلی برای مدیریت جمعیت، اطمینان از ایمنی و به‌حداقل‌رساندن تأثیرات زیست‌محیطی اذعان می‌کند. او می‌گوید: «ما به استفاده از روش‌های دوستدار محیط‌زیست، مانند بشقاب‌های زیست‌تجزیه‌پذیر و کاهش زباله، تشویق می‌کنیم. هدف، گرامیداشت میراث امام علی (ع) در حفاظت از مردم است.
هر دو روحانی توافق دارند که مهمانی کیلومتری در بافت اجتماعی-سیاسی امروز اهمیت ویژه‌ای دارد، محمودی به نقش این رویداد در تقویت وحدت ملی در برابر فشارهای خارجی اشاره می‌کند. او می‌گوید: در زمانی که ایران با دنیای کفر و مستکبران جهان دچار چالش‌های متعددی است، غدیر به ما از مقاومت و هدف مشترکمان یادآوری می‌کند.
او این مهمانی را نقطه مقابل روایت‌های تفرقه می‌بیند که توانایی ایران برای بسیج میلیون‌ها نفر در یک گردهمایی صلح‌آمیز و شاد را به نمایش می‌گذارد.
باقربیک تبریزی نیز می‌افزاید که این جشن به‌عنوان یک قطب‌نمای اخلاقی برای جامعه عمل می‌کند و می‌گوید: تعالیم امام علی (ع) بر عدالت و پاسخگویی تأکید دارند، ارزش‌هایی که جاودانه‌اند. وقتی غدیر را جشن می‌گیریم، تنها به گذشته نگاه نمی‌کنیم؛ ما تعهد خود را برای ساختن جامعه‌ای که این اصول را بازتاب دهد، تجدید می‌کنیم.
او به ابتکارات اجتماعی در طول این مهمانی، مانند برنامه‌های خیریه و کلینیک‌های پزشکی رایگان، به‌عنوان گسترش عملی این تعهد اشاره می‌کند.
مهمونی کیلومتری غدیر فراگیر بوده و مختص یک گروه قومی و یا مذهبی نیست
محمودی همچنین بر ماهیت فراگیر این جشن بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های قومی و مذهبی تأکید می‌کند و می‌گوید: ما همه را دعوت می‌کنیم که صرف‌نظر از اعتقاداتشان به ما بپیوندند. این مهمانی درباره انسانیت است، نه انحصارطلبی.
تبریزی نیز می‌افزاید: سازمان‌دهندگان در تلاشند تا عظمت این رویداد را با ملاحظات عملی، مانند مدیریت ترافیک و دسترسی برای افراد دارای معلولیت، متعادل کنند.
با ادامه رشد مهمونی کیلومتری، اهمیت آن فراتر از یک روز می‌رود، این رویداد به نمادی از توانایی ایران برای درهم‌آمیختن ایمان، فرهنگ و جامعه در یک تابلوی پرجنب‌وجوش تبدیل شده است.
برای حجت‌الاسلام محمودی، این رویداد گواهی بر اهمیت پایدار میراث امام علی (ع) است.
او می‌گوید: غدیر دعوتی است برای زیستن با هدف، خدمت به دیگران و دفاع از عدالت.
حجت‌الاسلام باقربیک تبریزی نیز این احساس را بازتاب می‌دهد و این مهمانی را «هدیه‌ای به نسل‌های آینده، یادآوری اینکه اتحاد و سخاوت می‌تواند بر هر چالشی غلبه کند» توصیف می‌کند.
در جهانی که اغلب با تفرقه مشخص می‌شود، مهمونی کیلومتری غدیر به‌عنوان یک روایت قدرتمند در برابر آن ایستاده است.
این جشن، مرزها را درمی‌نوردد و همه را به شادیِ بخشیدن دعوت می‌کند. هنگامی که خیابان‌های تهران با خنده و آواز روشن می‌شوند، پیام غدیر طنین‌انداز می‌شود: در همبستگی، قدرت است؛ در ایمان، امید است.