به گزارش خبرنگار مهر، مریم اردبیلی، رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران، در نشست خبری با حضور مشاورین سازمانها و شرکتهای تابعه شهرداری تهران، به تشریح جزئیات برنامههای هفته گرامیداشت مقام زن پرداخت.
اردبیلی با اشاره به چارچوب زمانی برنامهها تصریح کرد: تقریباً برنامههای ما در یک بازه زمانی هشت روزه تنظیم شده است. ما تلاش کردهایم مانند هر سال، برنامههای متنوعی هم در مناطق بیست و دوگانه شهرداری تهران تدارک ببینیم. دیروز که آخرین جلسه ستاد هفته زن قبل از آغاز هفته را داشتیم، با مشاورین سازمانها و شرکتهای شهرداری تهران هماهنگیهای نهایی انجام شد.
رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران در ادامه افزود: امسال فکر میکنم برنامههای وسیعتری هم برای پرسنل عزیز شهرداری تهران و هم برای شهروندان بزرگوار طراحی و اجرا خواهد شد. خلاصه آرزو این است که این شیرینی به شهروندان برسد. مدت زیادی است که از نظر زمانی، برنامهریزی جدی برای این مناسبت در جریان بوده است. یکی از اتفاقات چند ماه گذشته، پویش «بازی امید» بود. اما امسال، پویش اصلی ما با عنوان «زن، جریان زندگی» طراحی شده است.
وی به تبیین مفهوم محوری این پویش پرداخت و گفت: این پویش بر اساس تمام تجربه زیست و این اصل که «جریان زندگی، سنت الهی است» شکل گرفته است. از درون بحث مادر و زنان، در واقع نقطه شروع خلقت است. در تولد هر فرزند، درون زنان مجرای رسیدن رزقهای مادی، معنوی و تربیتی به تکتک افراد بشر است که از آغوش مادر شروع میشود و در ادامه، مسیر زنان، ایجادکننده جریان طبیعی زندگی در خانواده، در محله، در شهر و در جهان است.
اردبیلی تأکید کرد: این جریان طبیعی زندگی در خانواده و در جامعه است که توسط زنان تفاوت ایجاد میکند؛ تفاوت بین خانهنشینی و خانهداری. آن چیزی که تفاوت ایجاد میکند، بین زنان و مادرانگی انفعالی یا مادری فعال و اثرگذار است. ما خیلی خوشحالیم که در شهری زندگی میکنیم که تعداد زیادی از زنان عزیز ما هم در نقشهای خانوادگی خودشان به عنوان مادران، همسران، دختران و خواهران، و هم بسیاری از این عزیزان در محیط اجتماعی، مشغول تولید، تحصیل و به هر معنا کنشگری و تأثیرگذاری هستند.
وی از یکی از دستاوردهای چهار سال گذشته به عنوان اتفاقی مثبت یاد کرد و گفت: یکی از اتفاقات خیلی خوب، که در برنامهها به آن اشاره خواهم کرد، تقویت و شتابدهی به گروههای کنشگران محلی زنانه در شهر تهران است. گروههایی مانند «همیاران محله»، «گروههای مسجدمحور»، «گروههای محلی تغییر» و «گروههای دخترانه» که تنوع بسیار خوبی دارند. اینها کنشگران شهر تهران و شرکای اجتماعی بسیار ارزشمندی هستند که در جریان «جنگ ۱۲ روزه» نیز، زنان حامی و صیانتکننده از جریان طبیعی زندگی در خانوادهها بودند. همه این موارد باعث شد که ما عنوان «زن، جریان زندگی» را برای پویش امسال انتخاب کنیم. این یک صحبت الهی است و شاید تأکید و یادآوری و بازخوانی و تکیه بر آن بتواند کمک کند که این نقش بهتر در جامعه فهمیده شود.
اردبیلی در بخش دیگری از سخنان خود به برنامههای اجرایی اشاره کرد و افزود: خوب، مجموعه برنامهها بر همین محور در حال اتفاق افتادن است. انشاالله با همکاری هنرمندان عزیزمان از گروههای مختلف، خصوصاً دوستان «هیئت هنر»، اتفاقی میافتد که بسترساز خلق اثر هنری با موضوع این محور است. فراخوان این بخش شروع شده و در هفته زن، رویداد تولید آثار هنری اتفاق خواهد افتاد. از تولیدات سال گذشته نیز، نمایشهایی که سفارش تولید و تهیه شده بود، به دلیل فرصت محدود، اکران عمومی برای استفاده عموم شهروندان پیش نیامد.
وی در پایان با اعلام یک خبر خوب گفت: خبر خوب این است که کنسرتهایی با موضوع مادر و با اجرای آقای محمد معتمدی در پنج نقطه شهر تهران برنامهریزی شده است. همچنین تلاش کردهایم در مکانهایی مانند برج میلاد و یک فضای دیگر، توزیع غذای بهمنماه مرکز را داشته باشیم.
تشریح گسترده برنامههای هفته گرامیداشت مقام زن در تهران با محوریت «زن، جریان زندگی»
مریم اردبیلی، رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران، در ادامه تشریح برنامههای هفته زن، از برگزاری گستردهترین برنامههای گرامیداشت با محوریت پویش «زن، جریان زندگی» در سطح پایتخت خبر داد و جزئیات بخشهای مختلف این برنامهها را اعلام کرد.
جشنهای فراگیر و خدمات محلی
به گفته اردبیلی، برنامهریزیها به گونهای است که تقریباً در همه مناطق، نواحی و محلات تهران جشنهای محلی برگزار خواهد شد. این سلسله جشنها شامل اعزام کاروانهای خدماتی به ایستگاههای مختلف برای ارائه خدمات و توزیع هدایای کوچک و نمادین به مناسبت بزرگداشت مادران است. این رویدادها با هدف جلب مشارکت عموم شهروندان و اصحاب رسانه طراحی شدهاند.
گردهمایی شبکه کنشگران حوزه زنان
یکی از برنامههای محوری، برگزاری دورهمی بزرگ کنشگران فعال حوزه زنان و خانواده شهر تهران است که در تاریخ ۲۳ بهمن ماه برگزار میشود. در این رویداد یکروزه که از صبح تا عصر ادامه خواهد داشت، نمایندگان گروههای مردمی و مدلهای مختلف کنشگری در سطح شهر تهران، از جمله «همیاران محله»، «گروههای مسجدمحور» و «گروههای دخترانه» حضور خواهند یافت. هدف از این گردهمایی، اتصال شبکهای این گروهها هم به لحاظ موضوعی و هم جغرافیایی، و اشتراکگذاری تجربیات در قالب حلقههای گفتوگوی متنوع و جذاب است. اردبیلی با اشاره به وجود حدود ۱۲ هزار کنشگر محلی زن در تهران، این شبکه را «افتخار شهر» خواند.
جشن ملی مادران تهران در برج میلاد
رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران از برگزاری «جشن مادران تهران» در برج میلاد خبر داد. این جشن که ترکیبی از پویش «زن، جریان زندگی» و حضور بازیگران، مجریان و برنامهسازان مرتبط با حوزه خانواده است، شامل اجراهای زنده هنری با موضوع مادر توسط خوانندگان نامآشنا خواهد بود. در این مراسم، روایتهای تجربه کنشگری مادرانه از زبان مادران و فعالان محلات نیز به اشتراک گذاشته میشود. وی افزود، همزمان جشن دیگری برای تقدیر از منتخبان و برگزیدگان حوزه زنان در آذرماه برگزار خواهد شد.
برنامههای ویژه و افتتاح زیرساختهای جدید
اردبیلی به برنامههای جانبی متعدد اشاره کرد و گفت: همزمان رویدادهای متنوعی با ارائه خدمات و محصولات ویژه زنان در سطح شهر برگزار میشود.» وی همچنین از افتتاح فضای جدید «شهربانو» در هفته زن خبر داد و افزود: این فضا در کنار «خانههای کوثر» که تعداد آنها از ۱۲۰ به حدود ۱۳۰ واحد رسیده و در این هفته تعدادی دیگر نیز افتتاح میشود، به عنوان زیرساختهایی برای توانمندسازی بانوان، تبدیل تهدیدها به فرصت و ارتقای سرانه فرهنگی-اجتماعی مناطق عمل میکنند.
تسهیلات و خدمات رایگان برای بانوان تهرانی
وی در پایان بر ارائه بستههای تشویقی ویژه مطابق مصوبه شورای شهر تهران تأکید کرد و گفت: همانند سال گذشته، بستهای وسیع از خدمات شامل بازدید رایگان یا با تخفیف از اماکن گردشگری، موزهها، پردیسها (از جمله برج میلاد) و نیز استفاده از سالنهای ورزشی و تفریحی با تخفیفهایی بین ۳۰ تا ۷۰ درصد در اختیار بانوان عزیز تهرانی قرار خواهد گرفت. جزئیات این بسته از سوی معاونت اجتماعی شهرداری تهران اعلام خواهد شد.
وی بیان داشت: بر اساس مصوبه شورای اسلامی شهر تهران که برای نخستین بار پارسال اجرا شد، مترو و اتوبوسرانی در روز زن برای زنان شهروند رایگان است.
اردبیلی در جمعبندی ابراز امیدواری کرد که این مجموعه برنامههای جذاب و گسترده، بتواند گامی در جهت تکریم مقام زن و افزایش نقش آفرینی مؤثر ایشان در خانواده و جامعه باشد.
تسهیلگر کنشگری و عاملیت بانوان در تمام ساختار خانواده شهرداری تهران گفت: برنامههای رویدادی ما، بخش بسیار کوچکی از مجموعه فعالیتهای ماست. هدف نهایی، حداکثرسازی بهرهوری شهروندان از شهر است.
نقش مرکز زنان از شناسایی ظرفیتها تا بسترسازی
اردبیلی در پاسخ به این پرسش که آیا مرکز زنان صرفاً ارائهدهنده خدمات مستقیم به زنان است، اظهار داشت: خیر، این نگاه اصلاً منطقی نیست. شهرداری تهران مشغول امور مردان نیست که بخواهد خدمات موازی برای زنان ارائه دهد. نقش کلیدی مرکز زنان، شناسایی ظرفیتها، فرصتها و امکانهای تأثیرگذاری زنان در حل مسائل شهری است. ما میخواهیم این نقشآفرینی را شناسایی کنیم، برای آن بسترسازی کنیم، انگیزه بدهیم، حمایت کنیم و در نهایت، یک اکوسیستم گشوده برای حضور و تأثیر زنان در شهر تهران ایجاد کنیم.
شبکه هزارگروهی کنشگران محلی و نقش دختران نوجوان
مسئول مرکز زنان با اشاره به نمونههای عینی توضیح داد: به عنوان مثال، در یکی از طرحهای محلی ما، چند ده نفر از بانوان، خودشان طرحی اجرایی ریختند و خودشان آن را انجام دادند. نقش ما فقط حمایت بود. تأثیر این کار، ایجاد اتصال بین بانوان، شبکهسازی، حل مسئله و ایجاد حس تعلق به شهر است. ما از این دست، بالغ بر هزار گروه داریم که در تمام محلات، بدون توجه به جغرافیای شمال، جنوب، شرق یا غرب شهر، فعال هستند.
وی افزود: حالا به عرصه جدید دختران نوجوان وارد شدهایم. در یک رویداد جشنی، دختر نوجوان، مهمترین تجربه کنشگری، سیاستگذاری و حل مسئله شهری خود را نقشآفرینی میکند. از نظر ما، دختر نوجوان یک شهروند جدی ارزیابی میشود و ما باید از کنشگری اقتصادی و اجتماعی او حمایت کنیم.
توانمندسازی اقتصادی و خلق عاملیت
وی در ادامه به موضوع اشتغال و اقتصاد پرداخت: همه میدانید که در سامانههای ما، بسیاری از بانوان در قالب مشاغل خانگی، خانههای کوثر و بازارچههای زماندار حضور دارند. زمانی که به یک زن فرصت نقشآفرینی و عاملیت داده شود، او جایگاهی پیدا میکند که میتواند دیگر مسائل پیچیده پیرامون خود را یا حل کند یا تابآوری در برابر آن را افزایش دهد. این نگاه، هم با زنگرایی رقابتی و جنگ با مردان فاصله دارد، هم با الگوی زن خانهنشین، انفعالی و سنتی. ما به دنبال ایجاد امکان کنشگری فعال و اثرگذار زنانه هستیم که حق هر زن تهرانی است و ما وظیفه داریم آن را فراهم کنیم.
ساختار فراگیر در تمام شهرداری و توسعه زیرساختهای تخصصی
ایشان در تشریح ساختار جدید تأکید کرد: مرکز زنان فقط یک اداره نیست. ما تحت مدیریت خود، چهار معاونت تخصصی داریم که هر کدام در عرصههای اجتماعی، فرهنگی، خانوادگی و کالبدی فعال هستند. پروژههایی مانند شهربانوها، شهرهای دوخت، کوثرها، بازارچهها و پردیسهای خانواده، همه برای این هدف است که امروز ۱۶۰ هکتار فضای ویژه زنان در تهران ایجاد کردهایم.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مناسبسازی وسایل نقلیه عمومی، ایشان گفت: موضوع مناسبسازی، یکی از مواردی است که امیدواریم در چارچوب ساختار جدید شهرداری محقق شود. در این ساختار جدید که همه مطلع هستید، تمام سازمانها و شرکتهای شهرداری، واجد ساختار مشاور امور زنان و خانواده شدهاند. این امر باعث میشود تکتک این مسائل در درون هر نهاد به صورت ریشهای پیگیری و نمونههای موفق خلق شود.
گذار از یک اداره به یک نظام منسجم شهری
وی در پایان با جمعبندی این روند تاریخی گفت: مسیر ما از ابتدای شکلگیری اداره امور بانوان تا امروز، در واقع تلاش برای ایجاد یک ارتباط منسجم و نظامیافته با تمام ظرفیتهای شهرداری بوده است. امروز دیگر ما یک اداره کوچک پاسخگو به نیازهای زنان نیستیم؛ بلکه باید و میتوانیم همه ظرفیتهای شهر را برای تحقق نقشآفرینی بانوان بسیج کنیم. این مأموریت جدید ماست.
از بستههای حمایتی فرزندآوری تا توسعه زیرساختهای سلامت و ورزش بانوان
اردبیلی در ادامه تشریح برنامههای تخصصی مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران، این مرکز بر تقویت «خانوادهمحوری» به عنوان یک رکن فرهنگی-اجتماعی و جمعیتی تأکید کرد و از اجرای برنامههای عملی در حوزه حمایت از فرزندآوری، سلامت جسمی بانوان و توسعه گسترده زیرساختهای ورزشی ویژه زنان خبر داد.
سیاست خانوادهمحوری و حمایت عملی از فرزندآوری
اردبیلی اعلام کرد: در حوزه زنان، بخشی از پیوست اجتماعی برنامهها به مسائل خانواده اختصاص دارد و پیشنهاد کردیم که رنگ خانواده پررنگتر شود. خانوادهمحوری باید یک رکن فرهنگی-اجتماعی و یک رکن در سیاستگذاری جمعیت شهر تهران باشد. بر این اساس، برای پرسنل شهرداری که تصمیم به فرزندآوری دارند، بستههای حمایتی ویژهای از بدو تولد تا مرحله مهدکودک در نظر گرفته شده است. این حمایتها به زودی با اطلاعرسانی رسمی، به چند ده هزار نفر از بانوان پرسنل ارائه خواهد شد.
توسعه فضاهای مادر و کودک و حمایت از مادران در معرض
رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران گفت: در راستای مسئولیت مدیریت شهری، توسعه ایستگاههای مادر و کودک را در دستور کار دارد. این فضاها در اماکن تفریحی، فراغتی و حتی در برخی ایستگاههای مترو ایجاد خواهند شد تا مادرانی که برای انجام امور شهری وقت طولانی خارج از خانه هستند، حمایت شوند. هدف، ایجاد یک اکوسیستم محلی جدید برای حمایت از مادران باردار، مادران و فرزندان آنان در خود محلات است. مسئولان با هشدار درباره نرخ باروری بسیار پایین تهران که «نزدیک به نصف حد جایگزینی» است، بر وظیفه همگانی برای حمایت از تصمیم خانوادهها تأکید کردند و از ارائه «بستههای هدیه شهرداری تهران به مادران جدید» در قالب مجموعهای از خدمات خبر دادند.
سلامت جسمی بانوان: از درمان تا پیشگیری
بخش دیگری از این نشست به موضوع «سلامت جسمی بانوان» اختصاص یافت. در این بخش اردبیلی بر اهمیت «خودمراقبتی» تأکید کرد: سلامت جسمی فردی در میان برخی اقشار بانوان به دلیل مشغله زیاد، فرزندپروری و نقشهای چندگانه، گاه فراموش یا در اولویت سبد خانوار قرار نمیگیرد.
توسعه زیرساختهای ورزشی و تفریحی ویژه بانوان
وی در ادامه افزود: برای تحقق هدف پیشگیری، برنامههای ورزشی منظم برای پرسنل بانوی شهرداری در حال اجراست. اما مهمتر، توسعه زیرساختهای عمومی است. در کمتر از دو هفته آینده، بخش جدیای از زیرساخت ۱۶۰ هکتاری ویژه بانوان، شامل ساختارهای ورزشی و تفریحی در فضاهای آبی، دوچرخهسواری، فوتبال، بدنسازی و… با قیمتهای منصفانه افتتاح خواهد شد. همچنین «پیادهروی بزرگ سلامتمحور» ویژه بانوان و برنامههای مشابه در دست تدارک است. این مرکز در حوزه سلامت، هم به گروههای خاص (مانند پرسنل) به طور ویژه و هم از طریق آموزش و اطلاعرسانی با مشارکت «شرکت شهر سالم» به عموم بانوان توجه دارد.
از باشگاه هزارنفری کنشگران دختر نوجوان تا بازیهای خانواده محور
مریم اردبیلی، رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران، در ادامه تشریح برنامههای این مرکز، بر طراحی و اجرای برنامههای نوآورانه و پیشرو در سطح ملی برای دختران نوجوان و تقویت بنیان خانواده تأکید کرد و جزئیات دستاوردهای جدید را اعلام کرد.
برنامههای پیشرو و منحصربهفرد برای دختران نوجوان
اردبیلی گفت: شهر تهران مفتخر است که مجموعه طرحهای بسیاری برای اولین بار در کشور، فضای تجربهگری برای دختران نوجوان فراهم کرده است. این اقدامات تا آنجا پیش رفته که بسیاری از شهرهای دیگر تمایل به الگوبرداری دارند.
وی افزود: ما از همه متخصصان حوزه نوجوان و دختران بهره گرفتیم و تلاش کردیم تا رویدادهای دخترانه تهران، هرچه نوآورانهتر، فناورانهتر، بازیمحورتر و آیندهنگرتر باشد. هرچند وقوع جنگ ۱۲ روزه وقفهای در مدل کارمان ایجاد کرد، اما همکاران ما به سرعت جبران کردند.
گسترش کمی و کیفی رویدادها و شکلگیری باشگاه کنشگران
وی به آمارهای اجرایی اشاره کرد و توضیح داد: در طول سه ماهه پس از آن و در تابستان، ما بالغ بر ۱۱ مدل از مدلهای قدیمی و ۲۱ مدل رویداد دخترانه جدید در شهر تهران اجرا کردیم که بیش از ۳۸۰۰ نفر در آنها شرکت کردند. با احتساب رویدادهای قبلی، جمعاً حدود ۱۶۵۰ نفر دیگر نیز به این جمع پیوستند و در نهایت ۱۱٬۲۹۵ نفر دختر نوجوان در تیمهای شهرداری تهران مشارکت داشتهاند.
اردبیلی با اشاره به تأثیر عمیق این برنامهها گفت: بسیاری از دختران نوجوان به ما میگویند که زندگی آنان به «قبل و بعد از این رویدادها» تقسیم شده است. چرا که تعریف نسبت خود با آینده و جامعه برای دختر نوجوان بسیار اثرگذار است. ما بسیار مفتخریم که امروز باشگاه کنشگران دختر نوجوان ما به چند هزار نفر رسیده و افزایش کیفیتی چشمگیری داشته است.
بازیهای میدانی خانوادهمحور و جذب مشارکت شهروندی
رئیس مرکز زنان و خانواده شهرداری تهران به دیگر ابتکارات این مرکز پرداخت و گفت: مستحضر هستید که سال گذشته، بازیهای میدانی و حسی-حرکتی را در فضایی وسیع طراحی و اجرا کردیم که هدف آن، ایجاد تجربه مشارکت جمعی در خانواده بود. این بازیها از نوع بازیهای جدی هستند که در عین مفرح بودن و ایجاد اوقات خوش برای خانواده، بازیکنان را به طور مثال به مدت دو ساعت درگیر چالشهایی میکنند که در پایان، نیازمند حل مسئله جمعی توسط خانواده است.
وی افزود: در این رویداد ۴۰ هزار نفر شرکت کردند و بسیاری از آنان فرمهای ثبتنامی پر کردند که تمایل دارند از این پس به طور جدی در حل مسائل شهر تهران نقش ایفا کنند. ما رویداد تقدیری نیز در مجموعه سالانه شهید ضرغام برگزار کردیم.
تولید و اکران سراسری بازیهای رومیزی خانوادگی
اردبیلی از یک ابتکار دیگر خبر داد و گفت: برنامه بعدی، طراحی و تولید بازیهای رومیزی خانوادهمحور است. ما یک ژانر جدید از بازیهای خانوادهمحور را که پیش از این وجود نداشت، به سفارش شهرداری تهران توسط ۴۵ گروه بازیساز داخلی تولید کردهایم.
وی ادامه داد: این بازیها در ۲۱ منطقه از ۲۲ منطقه تهران در طول تابستان اکران و اجرا شد. به این صورت که در هر منطقه، در یک فضای استاندارد مرکزی، بازیها اجرا و بازخورد شهروندان دریافت شد. تعدادی از این بازیها نیز همزمان با ایام میلاد حضرت زهرا (س) در دسترس خانوادهها قرار خواهد گرفت.
طرح «بازی شهر» برای خانوادههای دارای نیازهای ویژه
وی در تشریح برنامههای فراگیرتر گفت: علاوه بر اینها، طرح «بازی شهر» را طراحی کردهایم. این فضا، مجموعه بازیهای متناسب با خانوادههای پلاس (خانوادههای دارای فرزند با توانمندیهای خاص یا نیازهای ویژه) است. این بازیها به طور خاص برای استفاده و لذت بردن افراد دارای معلولیت و خانوادههای آنان طراحی شده است.
اردبیلی با بیان امیدواری برای تداوم خدمات اظهار داشت: امیدوارم انشاالله هم در هفته زن و هم پس از آن، سیر خدمترسانی و مشارکتطلبی برای شهروندان تداوم یابد و گشودگی بیشتری برای مشارکت حداکثری زنان و خانوادههای تهرانی در حل مسائل شهر ایجاد شود. آنچه تاکنون به عنوان تجربههای اجتماعی ارزشمند در تهران اتفاق افتاده است، باید بازنمایی، روایت و توسعه یابد.